.jpg)
Με τον πιο θλιβερό τρόπο ήλθε στο προσκήνιο το ζήτημα του εκφοβισμού. Οι απειλές, οι βρισιές, τα ατιμωτικά σχόλια και οι «πλάκες» εις βάρος του 20χρονου Βαγγέλη, που είχαν ως συνεπακόλουθο τον θάνατό του, μας ανάγκασαν στα σπίτια μας, στα σχολεία, στον εργασιακό μας χώρο να συζητήσουμε για τον εκφοβισμό. Μια πραγματικότητα η οποία έχει πολλές πηγές. Ένα φαινόμενο που στοιχειώνει τα σχολεία και, δυστυχώς, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, στα οποία φοιτούν νέοι άνθρωποι που δεν είναι πια παιδιά. Μια παθογένεια, τελικώς, που δεν εκδηλώνεται μόνο στα νέα και «άμυαλα» παιδιά. Οπωσδήποτε, ο εκφοβισμός είναι μια μορφή νεανικής παραβατικότητας. Μήπως, όμως, έχει πολλά κεφάλια, σαν τη Λερναία Ύδρα, και μάλιστα ενήλικα;
Ο σχολικός εκφοβισμός εκδηλώνεται μέσω της χρήσης λεκτικής βίας (βρισιές, υποτιμητικά σχόλια, κοροϊδία), της σωματικής (σπρωξίματα, χτυπήματα), αλλά και της κοινωνικής βίας (διάδοση φημών, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση). Τέλος, υπάρχει και ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός: το θύμα δέχεται επιθέσεις στο ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο, στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης και στο κινητό του τηλέφωνο.
Και μπορεί εκ πρώτης όψεως ο σχολικός εκφοβισμός να φαίνεται «ξένος» με άλλα είδη bullying που εκδηλώνονται σε άλλους χώρους, όπως στον εργασιακό, αλλά στην πραγματικότητα –και στην πράξη- δεν είναι έτσι
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 29% των παιδιών στην Ελλάδα έχουν πέσει θύματα των νταήδων συμμαθητών τους τουλάχιστον μία φορά στη μαθητική τους ζωή. Πόσοι εργαζόμενοι, όμως, έχουν πέσει θύματα της Εργασιακής Ψυχολογικής Κακομεταχείρισης που ασκούν πάνω τους νταήδες συνάδελφοι και προϊστάμενοι;
Η Εργασιακή Ψυχολογική Κακομεταχείριση είναι η τάση ενός ανθρώπου ή ομάδας ανθρώπων να εκδηλώνει επιθετική συμπεριφορά απέναντι σε κάποιον συνάδελφο, προκειμένου να τον υποτάξει ή να ελέγξει τα συναισθήματά του, και μάλιστα με δευτερεύοντα στόχο να ελέγξει το πρόσωπο αυτό όλους τους υπαλλήλους μέσω του εκφοβισμού ενός. Όπως στη ζούγκλα: ο πιο δυνατός νικάει. Όχι, όμως, για να επιβιώσει, και οπωσδήποτε όχι επειδή το ένστικτό του τού το υπαγορεύει, αλλά για να επιβληθεί. Οι Gary και RuthNamie ορίζουν την Εργασιακή Ψυχολογική Κακομεταχείριση ως «επαναλαμβανόμενη, βλαβερή στην υγεία δυσμενή μεταχείριση, λεκτική επίθεση, η επαφή που είναι απειλητική, εξευτελιστική, εκφοβιστική ή που σαμποτάρει όσα αφορούν την εργασία ή κάποιος συνδυασμός των τριών αυτών συμπεριφορών»
Διαβάζοντας τον κατάλογο του τι αποτελεί ΕργασιακήΨυχολογική Κακομεταχείριση, αναγνωρίζει κανείς πράγματα που του έχουν συμβεί, ή έχουν συμβεί σε συναδέλφους του. Εκφοβισμό στον εργασιακό χώρο, λοιπόν, ασκεί όποιος είναι αγενής ή εχθρικός, μιλάει υποτιμητικά στον συνάδελφο ή υφιστάμενο, φωνάζει ή βρίζει, έχει αλαζονική συμπεριφορά, κριτικάρει με το παραμικρό και δύσκολα επαινεί, καταστρέφει τα αντικείμενα κάποιου ή το προϊόν της δουλειάς του, αμαυρώνει την κοινωνική εικόνα κάποιου, διασπείρει κακεντρεχείς φήμες, κουτσομπολεύει κάποιον, δεν παρέχει κατάλληλες πηγές για τη διεκπεραίωση μιας εργασίας, προκαλεί σε κάποιον φυσική ή κοινωνική απομόνωση και επιτίθεται σε κάποιον άμεσα.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται σε όλες τις περιπτώσεις συστηματικού «κουτσομπολιού», που σκοπό έχει να βλάψει την εικόνα ενός συναδέλφου και που είναι η πιο συνήθης και ύπουλη μορφή του εκφοβισμού στον εργασιακό χώρο. Το γνωστό στα ελληνικά πράγματα ρουφιανιλίκι. Με σκοπό τη βλάβη του συναδέλφου, κακεντρεχείς φήμες εξαπλώνονται συνήθως με ρυθμό πυροβόλου όπλου, έτσι και κάνει ένας την αρχή. Και το θύμα είναι ένα, όμως σε αυτή την περίπτωση οι θύτες είναι πολλοί, και ας μην το γνωρίζουν. Διότι, καθώς διασπείρουν όλες τις συκοφαντίες που έχουν ακούσει από τον έναν, τελικώς βλάπτουν το στοχοποιημένο θύμα του ενός.
Η ηθική στον εργασιακό χώρο είναι ένα τεράστιο ζήτημα, το οποίο άπτεται, εν πολλοίς, της προσωπικότητας των εργαζομένων. Δηλαδή, αν τα ίδια τα άτομα δεν επιθυμούν να συνεργαστούν μεταξύ τους, παραβλέποντας τις όποιες διαφορές τους, αν δεν έχουν κάνει βίωμά τους την αγαστή συνεργασία, ακόμα και την ευγενή άμιλλα, η οποία είναι θεμιτή, καθώς είναι φυσιολογικό να αναπτύσσεται ο ανταγωνισμός μεταξύ συναδέλφων, το παιχνίδι πολλές φορές είναι χαμένο και ο βίος κάποιων εργαζομένων μπορεί να γίνει αβίωτος στη δουλειά.
Ακόμα χειρότερα, και επειδή δεν υπάρχει σαφές θεσμικό πλαίσιο, στην Ελλάδα τουλάχιστον, άντε να αποδείξει ο κάθε υπάλληλος ότι πλήττεται επειδή τον ρουφιανεύουν. Εδώ, για τα ελληνικά πράγματα, ακόμα αποτελεί ταμπού η σεξουαλική παρενόχληση, η δημοσιοποίηση της οποίας στρέφεται πολλές φορές εναντίον του θύματος. Αν και έχει αυξηθεί ο αριθμός των γυναικών στην Ελλάδα που καταγγέλλουν παρόμοια περιστατικά, πόσα από αυτά καταλήγουν στη δικαίωση του θύματος;
Το σχολείο, το εκπαιδευτικό ίδρυμα, το πανεπιστήμιο, ο εργασιακός χώρος δεν είναι απλώς μικρογραφίες της κοινωνίας. Είναι η κοινωνία. Όπως απέδειξε η υπόθεση του Βαγγέλη, στην Ελλάδα χρειαζόμαστε όχι μόνο ένα γερό θεσμικό πλαίσιο, που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει, αλλά και να κοιτάξουμε λίγο μέσα μας. Όχι με φόβο για το τι θα αντικρίσουμε, αλλά με διάθεση να γίνουμε λίγο καλύτεροι. Πολλά από τα σχόλια σε ένα ελληνικό γραφείο, σε χώρες όπως η Σουηδία θα ήταν αφορμή για πειθαρχικό έλεγχο. Εδώ έχουμε συνηθίσει να σχολιάζουμε την κοντή φούστα μιας συναδέλφου, να κάνουμε χειρονομίες που δεν θεωρούμε προσβλητικές, αλλά που πολλές φορές ο αποδέκτης τους τις αντιλαμβάνεται ως τέτοιες και παρόλα αυτά δεν μιλάει.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου